Bạn đã bao giờ tự hỏi những tờ tiền giấy quen thuộc trong ví mình đã trải qua hành trình lịch sử như thế nào? Ít ai biết rằng, tiền giấy Việt Nam, từ những ngày đầu sơ khai cho đến nay, đã ghi dấu ấn đậm nét qua từng giai đoạn lịch sử đất nước. Hãy cùng ngược dòng thời gian, khám phá câu chuyện thú vị về sự ra đời và biến đổi của tiền giấy Việt Nam, từ thời kỳ Giấy bạc Đông Dương cho đến những tờ tiền polymer hiện đại.
Giấy Bạc Đông Dương (1885-1954): Khởi Đầu Của Tiền Giấy Tại Việt Nam
Câu chuyện về tiền giấy Việt Nam bắt đầu từ năm 1885, khi tờ giấy bạc đầu tiên được lưu hành mang tên “Đồng Dương”, mệnh giá 100 đồng bạc. Đây là sản phẩm của chính quyền thực dân Pháp, lưu thông rộng rãi tại Việt Nam, Lào và Campuchia cho đến năm 1954. Hình ảnh ba thiếu nữ trong trang phục truyền thống của ba nước Đông Dương trên tờ tiền là minh chứng cho sự gắn kết, đồng thời cũng là biểu tượng cho ách thống trị của chính quyền thuộc địa.
Giấy Bạc Cụ Hồ (1945-1951): Biểu Tượng Của Độc Lập & Tự Do
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, đánh dấu một bước ngoặt lịch sử. Cùng với đó, tiền đồng Việt Nam chính thức được in ấn và lưu hành, khẳng định chủ quyền non trẻ của quốc gia. Trên mỗi tờ tiền thời kỳ này đều in dòng chữ “Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa” bằng chữ quốc ngữ và chữ Hán, cùng hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mặt sau thường in hình ảnh về giai cấp Nông – Công – Binh, thể hiện tinh thần của giai đoạn mới. Loại tiền này được người dân trìu mến gọi là “Giấy bạc Cụ Hồ”.
Tiền Giấy Ngân Hàng Quốc Gia Việt Nam (1951-1975): Bước Phát Triển Mới Của Tiền Tệ
Ngày 6/5/1951, Ngân hàng Quốc gia Việt Nam ra đời, chính thức phát hành tiền giấy thay thế cho “Giấy bạc Cụ Hồ”. Tỷ lệ đổi là 1 đồng ngân hàng = 10 đồng tài chính. Tiền giấy thời kỳ này có nhiều mệnh giá: 1, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000, 5000 đồng. Hình thức tiền giấy khá giống với thời kỳ trước, chỉ thay đổi một số chi tiết về hình ảnh và màu sắc.
Tiền Giải Phóng (1975-1978): Chứng Nhân Lịch Sử Trong Giai Đoạn Chuyển Giao
Sau khi đất nước thống nhất (30/4/1975), tiền lưu hành ở miền Nam được đổi tên thành “tiền giải phóng”. Đến năm 1978, sau khi thống nhất tài chính, “tiền giải phóng” được quy đổi sang “đồng thống nhất” với tỷ lệ 1:1 ở miền Bắc và 1:0.8 ở miền Nam. Cũng trong thời gian này, nhà nước phát hành thêm các loại tiền mệnh giá nhỏ: 5 hào, 1 đồng, 5 đồng, 10 đồng, 20 đồng, 30 đồng, 50 đồng, 100 đồng.
Tiền Giấy Giai Đoạn 1985-2003: Đối Mặt Thách Thức Kinh Tế & Nỗ Lực Ổn Định
Giai đoạn 1985-2003 là giai đoạn đầy biến động của nền kinh tế Việt Nam. Đối mặt với tình trạng khan hiếm tiền mặt trong thanh toán, năm 1985, nhà nước thực hiện đổi tiền theo tỷ lệ 10:1. Ngân hàng Quốc gia Việt Nam phát hành các loại tiền mệnh giá 10, 20, 50 đồng. Đến những năm 1990, tiền giấy cotton mệnh giá lớn (10.000, 20.000, 50.000, 100.000 đồng) lần lượt được phát hành. Tiền xu cũng xuất hiện trong giai đoạn này nhưng không được ưa chuộng.
Tiền Polymer (2003-nay): Bước Đột Phá Trong Lịch Sử Tiền Tệ Việt Nam
Năm 2003 đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của tiền tệ Việt Nam với sự ra đời của tiền polymer. Ưu điểm vượt trội của loại tiền này là khó làm giả, độ bền cao, không thấm nước, phù hợp với các thiết bị hiện đại như ATM, máy đếm tiền. Sự xuất hiện của tiền polymer đã góp phần nâng cao uy tín, vị thế của đồng Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Từ “Giấy bạc Đông Dương” đến “tiền polymer”, hành trình của tiền giấy Việt Nam là câu chuyện về sự thích nghi, đổi mới không ngừng để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Mỗi tờ tiền, với những hình ảnh, màu sắc đặc trưng, không chỉ là phương tiện thanh toán mà còn là chứng nhân lịch sử, lưu giữ những dấu ấn quan trọng của dân tộc.
